Armoede en bijstand

De rapportage Cliënten inkomensregelingen geeft een overzicht van het gebruik van inkomensregelingen, schulddienstverlening en de nieuwe regeling de energietoeslag in 2022 in Almere. Enkele uitkomsten zijn:

Inkomensregelingen

• Het aantal en aandeel Almeerse huishoudens dat gebruik maakt van een of meerdere inkomensregelingen zijn in 2022 gedaald ten opzichte van 2021. In 2022 maakten 9.809 cliëntenhuishoudens, 10,0% van alle Almeerse huishoudens, gebruik van een of meerdere inkomensregelingen, in 2021 gold dat voor 11.366 cliënten; 11,9% van de Almeerse huishoudens.
• De afname in het gebruik van de inkomensregelingen in 2022 ten opzichte van 2021 wordt er deels door veroorzaakt doordat er in 2021 twee regelingen meer dan gebruikelijk zijn uitgekeerd. Het gaat hier over de Kwijtschelding gemeentebelasting en de Bijzondere bijstand. Binnen de Kwijtschelding zijn er in 2021 extra uitkeringen/ kwijtscheldingen geweest in het kader van de kinderopvangtoeslagaffaire (KOTA). Binnen de Bijzondere Bijstand is in 2021 de Coronagerelateerde uitkering Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK) uitgekeerd. In 2022 komen deze ‘niet reguliere’ uitkeringen (vrijwel) niet meer voor.
• De daling in het gebruik van inkomensregelingen in 2022 ten opzichte van 2021 komt echter ook overeen met de dalende trend in het gebruik van de Algemene Bijstand, een fors lager gebruik van de Collectieve ziektekostenverzekering, veroorzaakt door een overgang naar een andere zorgverzekeraar en een lager gebruik van de andere inkomensregelingen (m.u.v de Aanvullende Inkomensverzekering Ouderen, het gebruik van deze regeling nam licht toe).
• Uit de afname in gebruik kan echter niet direct geconcludeerd worden dat het percentage huishoudens met een inkomen tot 120% sociaal minimum in Almere in 2022 daalt ten opzichte van 2021. Huishoudens die in 2021 eerder gebruik maakten van bijvoorbeeld een bijstandsuitkering hebben mogelijk in 2022 een laag betaalde baan, met een inkomen rond hetzelfde minimumniveau. Dit is niet inzichtelijk op basis van de beschikbare gegevens. Het ligt echter wel in de lijn der verwachtingen dat als het percentage huishoudens dat gebruik maakt van inkomensregelingen afneemt dat het percentage huishoudens met een inkomen tot dit minimumniveau ook (deels) daalt.

Schulddienstverlening

• Het aantal en aandeel Almeerse huishoudens dat gebruik maakt van schulddienstverlening is in 2022 afgenomen ten opzichte van 2021. In 2022 zijn 1.309 huishoudens client (geweest) van PLANgroep (nu Verder): 1,3% van alle Almeerse huishoudens. In 2021 betrof het 1.662 cliëntenhuishoudens en 1,7% van de huishoudens.

Energietoeslag

• In 2022 is de energietoeslag ingevoerd. Deze energietoeslag is gericht op huishoudens met een inkomen tot 120% sociaal minimum met een eigen woning of huurcontract en een contract met een energieleverancier.
• In 2022 maken in Almere in totaal 10.007 huishoudens gebruik van de energietoeslag. Dit is 10,2% van alle Almeerse huishoudens. In totaal 7.401 huishoudens maken naast de energietoeslag ook gebruik van een of meerdere van de hierboven benoemde inkomensregelingen. In totaal 2.606 huishoudens, 2,6% van alle Almeerse huishoudens, maken in 2022 wel gebruik van de energietoeslag maar niet van één of meerdere inkomensregelingen

De rapportage Cliënten inkomensregelingen 2021 geeft een overzicht van het gebruik van zeven inkomensregelingen in Almere. Deze regelingen zijn: de Algemene bijstand, de Bijzondere bijstand, de Aanvullende inkomensvoorziening ouderen, de Individuele inkomenstoeslag, de kwijtschelding gemeentebelastingen, het Woonlastenfonds en de Collectieve Ziektekostenverzekering minima. Op basis van het gebruik van de regelingen wordt in kaart gebracht hoeveel huishoudens in Almere een inkomen hebben tot 105% en 120% sociaal minimum. In het rapport wordt ook ingegaan op het gebruik van schulddienstverlening in Almere en de situatie van kinderen in huishoudens die gebruik maken van inkomensregelingen.

De rapportage Cliënten inkomensregelingen 2020 geeft een overzicht van het gebruik van zeven inkomensregelingen in Almere. Deze regelingen zijn: de Algemene bijstand, de Bijzondere bijstand, de Aanvullende inkomensvoorziening ouderen, de Individuele inkomenstoeslag, de kwijtschelding gemeentebelastingen, het Woonlastenfonds en de Collectieve Ziektekostenverzekering minima. Op basis van het gebruik van de regelingen wordt in kaart gebracht hoeveel huishoudens in Almere een inkomen hebben tot 105% en 120% sociaal minimum. In het rapport wordt ook ingegaan op het gebruik van schulddienstverlening in Almere en de situatie van kinderen in huishoudens die gebruik maken van inkomensregelingen.

De rapportage Cliënten inkomensregelingen 2019 geeft een overzicht van het gebruik van zeven inkomensregelingen in Almere. Deze regelingen zijn: de Algemene bijstand, de Bijzondere bijstand, de Aanvullende inkomensvoorziening ouderen, de Individuele inkomenstoeslag, de kwijtschelding gemeentebelastingen, het Woonlastenfonds en de Collectieve Ziektekostenverzekering minima. Op basis van het gebruik van de regelingen wordt in kaart gebracht hoeveel huishoudens in Almere een inkomen hebben tot 105% en 120% sociaal minimum. In het rapport wordt ook ingegaan op het gebruik van schulddienstverlening in Almere en de situatie van kinderen in huishoudens die gebruik maken van inkomensregelingen.

De rapportage Cliënten inkomensregelingen 2018 geeft een overzicht van het gebruik van zeven inkomensregelingen in Almere. Deze regelingen zijn: de Algemene bijstand, de Bijzondere bijstand, de Aanvullende inkomensvoorziening ouderen, de Individuele inkomenstoeslag, de kwijtschelding gemeentebelastingen, het Woonlastenfonds en de Collectieve Ziektekostenverzekering minima. Op basis van het gebruik van de regelingen wordt in kaart gebracht hoeveel huishoudens in Almere een inkomen hebben tot 105% en 120% sociaal minimum. In het rapport wordt ook ingegaan op het gebruik van schulddienstverlening in Almere en de situatie van kinderen in huishoudens die gebruik maken van inkomensregelingen. Voor het eerst wordt ook een schatting gegeven van het aantal Almeerse huishoudens met een laag inkomen en laag vermogen, ongeacht of deze huishoudens wel of niet gebruik maken van inkomensregelingen.

De gemeente Almere brengt al jaren het aantal huishoudens met een laag inkomen in kaart op basis van het gebruik van gemeentelijke inkomensregelingen. Daarmee heeft de gemeente echter niet de huishoudens met een laag inkomen in beeld, die deze regelingen niet gebruiken.
In dit onderzoek zijn niet-openbare microdata van het Centraal Bureau voor de Statistiek gebruikt om in kaart te brengen welk aandeel huishoudens met  een laag inkomen niet ‘in beeld zijn’ bij de gemeente omdat ze geen gebruik maken van inkomensregelingen. Onder huishoudens met een laag inkomen worden hier huishoudens verstaan die óf een inkomen tot en met 120% sociaal minimum en een laag vermogen hebben  en/of gebruik maken van een of meerdere inkomensregelingen van de gemeente.  Er is gekeken naar het niet-gebruik van regelingen over de jaren 2016 en 2017.
Nadere gegevens over de eigenschappen van particuliere huishoudens met een inkomen tot en met 120% kunnen opgevraagd worden bij het team Onderzoek & Statistiek van de gemeente Almere (onderzoek&statistiek@almere.nl). U ontvangt dan een cijferbijlage, met daarin een overzicht van de eigenschappen van vijf groepen huishoudens: alle particuliere Almeerse huishoudens met inkomen tot en met 120% sociaal minimum, en de vier hierboven uitgelichte groepen.

De gemeente Almere brengt al jaren het aantal huishoudens met een laag inkomen in kaart op basis van het gebruik van gemeentelijke inkomensregelingen. Daarmee heeft de gemeente echter niet de huishoudens met een laag inkomen in beeld, die deze regelingen niet gebruiken.
In dit onderzoek zijn niet-openbare microdata van het Centraal Bureau voor de Statistiek gebruikt om de eigenschappen van Almeerse huishoudens met een laag inkomen in kaart te brengen. Onder huishoudens met een laag inkomen worden hier huishoudens verstaan die in 2017 óf een inkomen tot en met 120% sociaal minimum  en een laag vermogen hebben  en/of in dat jaar gebruik maken van een of meerdere inkomensregelingen van de gemeente.

Dit pilotonderzoek voor een experiment waarbij bijstandsklanten met korte afstand tot de arbeidsmarkt meer zeggenschap en vrijheid krijgen bij het vormgeven van hun eigen re-integratietraject. Het experiment is opgezet door een initiatiefgroep van de Raad van Almere. Het onderzoek geeft antwoord op vragen als:

• Zorgt het bieden van meer eigen regie voor een effectievere re-integratie?
• Zorgt het bieden van meer eigen regie voor een grotere mate van tevredenheid bij werkzoekenden?
• En als er (geen) sprake is van betere resultaten, waar worden die dan door veroorzaakt?
• Is een grootschalig experimenteel onderzoek mogelijk en wenselijk?

De rapportage geeft een overzicht van het gebruik van de verschillende inkomensregelingen in de gemeente Almere. Deze rapportage is een voortzetting van de Minimarapportage en geeft een overzicht van het gebruik van de verschillende gemeentelijke inkomensregelingen in Almere in 2017. Er wordt ook ingegaan op schuldenproblematiek bij Almeerse huishoudens in 2017.

Deze rapportage geeft een overzicht van het gebruik van de verschillende inkomensregelingen in de gemeente Almere. De rapportage is een voortzetting van de Minimarapportage en geeft een overzicht van het gebruik van de verschillende gemeentelijke inkomensregelingen in Almere in 2016. Er wordt ook ingegaan op schuldenproblematiek bij Almeerse huishoudens in 2016.

Bijna een op de acht Almeerse huishoudens maakt in 2015 gebruik van een of meerdere inkomensregelingen van de gemeente Almere. In totaal gaat het om 9.937 huishoudens met een inkomen tot 120 procent van het sociaal minimum. Het aantal en percentage is hiermee licht gedaald ten opzichte van 2014: van 12,1 naar 11,7. Het grootste deel van deze huishoudens (90 procent) heeft een inkomen op bijstands- of AOW-niveau. Het percentage huishoudens met een inkomen op dit niveau (tot 105 procent van het sociaal minimum) is vrijwel gelijk gebleven ten opzichte van 2014.